Ilu polskich naukowców prowadzi badania nad sztuczną inteligencją? Które ośrodki publikują najwięcej prac? Ile z nich opublikowano w prestiżowych periodykach? Przedstawiamy raport „Badacze SI i ich publikacje”

Publikacja to część większego raportu „Rozwój sztucznej inteligencji w sektorze nauki w Polsce”, który powstanie do końca tego roku. Przedstawi obraz tego, jak polskie uczelnie i ośrodki naukowe przygotowane są do prowadzenia badań nad sztuczną inteligencją (SI) oraz ich ofertę kształcenia specjalistów w tym zakresie. Raport „Badacze SI i ich publikacje” przedstawia liczby dotyczące publikacji prac z obszaru sztucznej inteligencji w podziale na dyscypliny, ośrodki, czy prestiż periodyku, w którym opublikowano pracę naukową.

Układ raportu

• Pierwsza część raportu zawiera wyniki przeszukiwań zawartości bazy Polska Bibliografia Naukowa z wykorzystaniem listy słów kluczowych pod kątem publikacji autorstwa badaczy reprezentujących wszystkie dyscypliny nauki. Szczegóły można znaleźć tutaj.
• W drugiej części opracowania analizy zawężono do grona naukowców reprezentujących informatykę w obrębie nauk ścisłych lub informatykę techniczną i telekomunikację. Szczegóły można znaleźć tutaj.
• Trzecia część dotyczy statystyk opartych na przeszukiwaniach bazy PBN pod kątem artykułów, które ukazały się w prestiżowych czasopismach informatycznych o tematyce SI. Szczegóły można znaleźć tutaj.
• Czwarta część przedstawia mapy, ranking ośrodków naukowych i przedstawia ich strategie publikacyjne. Szczegóły można znaleźć tutaj.

CAŁY RAPORT w formacie pdf dostępny TUTAJ (uwaga, ze względu na sposób prezentacji ta wersja różni się nieznacznie od internetowej, gdzie połączono w jedną część dwa ostatnie rozdziały).

Najpopularniejsze słowa kluczowe występujące w publikacjach badaczy SI z lat 2013-2018

Badacze SI i ich publikacje: najważniejsze wnioski z analizy

W latach 2013-2018 w Polsce 1,5 tys. badaczy reprezentujących dyscypliny informatyczne (tj. informatykę techniczną i telekomunikację lub informatykę) opublikowało około 5,3 tys. artykułów lub monografii naukowych z zakresu sztucznej inteligencji. Co piąta z tych publikacji ukazała się w czasopiśmie posiadającym współczynnik wpływu (tzw. impact factor) i znajdowała się na prestiżowej liście A czasopism naukowych przygotowywanej przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Najwięcej badaczy SI reprezentujących dyscypliny informatyczne zatrudnionych było w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (147 osób), na Politechnice Warszawskiej (129 osób), Politechnice Wrocławskiej (104 osoby) Politechnice Śląskiej (95 osób) oraz na Politechnice Łódzkiej (77 osób).

Warto odnotować, że prace naukowe z zakresu SI powstają także w dyscyplinach innych niż informatyka, w tym nawet w naukach humanistycznych i społecznych. Na przykład w obrębie nauk o zarządzaniu i jakości, a także ekonomii i finansów metody sztucznej inteligencji są stosowane do rozwiązywania zagadnień takich jak ryzyko czy konkurencyjność. Z kolei w ramach nauk prawnych, filozofii czy sztuki odnaleźć można analizy zastosowania sztucznej inteligencji w różnych obszarach życia. Łącznie w ramach dyscyplin innych niż informatyczne powstało ponad 7,3 tys. publikacji napisanych przez prawie 5 tys. naukowców.

W prestiżowych czasopismach z obszaru sztucznej inteligencji dotyczących uczenia maszynowego, data mining, przetwarzania obrazów oraz interakcji człowieka z komputerem w latach 2013-2018 swoje artykuły opublikowało łącznie 1,2 tys. badaczy. Siedmiu na dziesięciu z nich reprezentowało dyscypliny informatyczne.

Wśród instytucji zatrudniających najwięcej badaczy publikujących artykuły naukowe w prestiżowych czasopismach informatycznych o tematyce SI znalazły się: Akademia Górniczo-Hutnicza (106 osób), Politechnika Warszawska (93 osoby), Politechnika Wrocławska (93 osoby), Uniwersytet Warszawski (93 osoby) oraz Politechnika Poznańska (82 osoby).

Najważniejsze uwagi metodologiczne

Oszacowanie ogólnej liczby badaczy sztucznej inteligencji zatrudnionych w instytucjach naukowych w Polsce nie jest prostym zadaniem, ponieważ nie istnieje baza danych gromadząca w jednym miejscu informacje o ekspertach SI.

Przedstawione wnioski opracowano na podstawie analizy zasobów bazy Polska Bibliografia Naukowa (PBN), gromadzącej dane o publikacjach naukowców zatrudnionych w polskich instytucjach naukowych. Jest ona częścią Zintegrowanego Systemu Informacji o Nauce i Szkolnictwie Wyższym (POL-on). Do wprowadzania danych do systemu zobowiązane są wszystkie instytucje naukowe, które posiadają tak zwaną kategorię naukową, czyli de facto znacząca większość ośrodków naukowych w Polsce, co zapewnia wysoką jakość prezentowanych statystyk.

W tym raporcie oszacowania liczby badaczy SI dokonano, posługując się dwiema metodami:

• przeszukując bazę Polska Bibliografia Naukowa pod kątem prac zawierających terminy z zakresu SI w tytułach lub abstraktach (co najmniej jedno z 294 słów kluczowych w języku angielskim, które przetłumaczono dodatkowo także na język polski),
• przeszukując bazę PBN pod kątem publikacji, które ukazały się w czasopismach mających tak zwany impact factor, z obszaru machine learning, data mining and artificial intelligence; image processing and computer vision oraz human computer interaction, zgodnie z listą takich czasopism zamieszczoną w serwisie internetowym Guide2Research.

Szczegóły metodologiczne procesu gromadzenia danych zawierają załączniki do raportu.

Kontekst badania

Przedstawione analizy stanowią część badania „Rozwój sztucznej inteligencji w sektorze nauki w Polsce”, realizowanego przez Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy na zlecenie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Prezentacja pełnego raportu z badania planowana jest na grudzień 2019 roku.

Celem badania jest diagnoza stanu sektora nauki w odniesieniu do badań nad sztuczną inteligencją, identyfikacja jego mocnych stron oraz najważniejszych obszarów problemowych, które mogą spowolnić rozwój sztucznej inteligencji w Polsce.

• badania
• Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego
• nauka
• POL-on
• Polska Bibliografia Naukowa
• raport Rozwój sztucznej inteligencji w sektorze nauki w Polsce