Coraz więcej szczepionek na COVID-19 jest już testowanych klinicznie, a kandydatek wciąż przybywa. Wyścig o ludzkie zdrowie, ale też pieniądze, trwa. Zanim dotrze do mety, potrzebne jest długoterminowe finansowanie

Ostatnio rozpoczęły się testy kliniczne szczepionki na COVID-19 opracowywanej na Uniwersytecie Flinders w Adelajdzie – poinformował nas szef zespołu badawczego i dyrektor firmy Vaxine, wytwarzającej szczepionki, prof. Nikolai Petrovsky. Do opracowania tej szczepionki wykorzystano sztuczną inteligencję.

Zastosowanie nowych technologii przez Vaxine, w tym wykorzystanie SI do projektowania szczepionek, pozwala jej opracowywać szczepionki pandemiczne bardziej wydajnie i szybciej: badania nad szczepionką przeciw nowemu koronawirusowi prof. Petrovsky rozpoczął jeszcze w styczniu, gdy świat dopiero nieśmiało przypuszczał, że może wybuchnąć pandemia.

Do lutego Vaxine szybko opracowała wiele różnych szczepionek na COVID-19, ale i szybko doszła do wniosku, że podejście oparte na rekombinowanym białku kolczastym koronawirusa (w których skład wchodzą wybrane elementy wirusa opracowane metodami biologii molekularnej), jest najwłaściwsze.

Badania na ludziach do września

Szczepionka COVAX-19® jest oparta na unikalnej technologii adiuwantów Advax firmy Vaxine, która w połączeniu z białkiem kolczastym SARS-CoV-2 silnie stymuluje zarówno reakcje limfocytów T, jak i przeciwciał (adiuwant to substancja powodująca wzmocnienie poszczepiennej odpowiedzi odpornościowej na podany antygen). W połowie czerwca zakończyły się jej testy na zwierzętach.

Petrovsky zakłada, że badania kliniczne na ludziach potrwają do września, a do końca roku uda się określić potencjał nowego leku, aby prawdopodobnie na początku 2021 roku uruchomić jego produkcję. COVAX-19® firmy Vaxine jest pierwszą szczepionką SARS-CoV-2 (COVID-19) opracowaną na półkuli południowej, która wchodzi do badań na ludziach.

– Nie jest to sukces z dnia na dzień, ponieważ mamy za sobą 18 lat ciężkiej pracy rozwojowej nad platformą szczepionek pandemicznych, która w efekcie dała COVAX-19 ® – wyjaśnia prof. Petrovsky.

Badanie fazy 1. dostarczy danych o bezpieczeństwie i odpowiedzi immunologicznej na szczepionkę. Testy są wykonywane w szpitalu Royal Adelaide Hospital. Objęto nimi 40 zdrowych uczestników w wieku od 18 do 65 lat. Otrzymają oni dwie dawki szczepionki w odstępie trzech tygodni lub zastrzyk placebo, a następnie zostaną poddani badaniom krwi, by zmierzyć odpowiedź przeciwciał i limfocytów T, odpowiedzialnych za reakcję odpornościową komórek.

Czy skuteczna szczepionka na COVID-19 uratuje świat przed kolejnymi falami zachorowań? Na pewno o to chodzi, ale za jak najszybszym wynalezieniem takiego specyfiku kryje się możliwość zarobienia sporych pieniędzy. Dlatego podmiotów, firm i naukowców, którzy nad nim pracują, wciąż przybywa.

Sporą część z nich opracowano z pomocą nowych technologii. Stan na 14 lipca według danych Światowej Organizacji Zdrowia: 23 kandydatki na szczepionki są już w fazie badań klinicznych. To o 12 więcej, niż miesiąc temu. W najbardziej zaawansowanym stadium badań są produkty firmy Sinovac oraz Uniwersytetu w Oksfordzie współpracującego z firmą AstraZeneca. 140 szczepionek jest badanych w fazie przedklinicznej.

Inwestycja bez cegieł i zaprawy

– Vaxine to niewielka, wirtualna i globalna firma opracowująca szczepionki typu open source – zaznacza prof. Petrovsky. – To wyjaśnia, w jaki sposób jesteśmy w stanie konsekwentnie dokonywać przełomowych odkryć, pomimo niewielkich rozmiarów, dzięki zespołowi liczącemu zaledwie 14 osób. Firma Vaxine była wczesnym liderem, widząc, że przyszłość leży w wirtualnych globalnych firmach zajmujących się szczepionkami, które mogą łączyć się i czerpać wiedzę fachową z całego świata, zamiast być skupionym w jednym miejscu i musieć dokonywać inwestycji wymagających cegieł i zaprawy.

Wsparcie dla platformy adiuwantowej Vaxine pochodzi z Narodowego Instytutu Alergii i Chorób Zakaźnych, będącego częścią amerykańskiego Narodowego Instytutu Zdrowia.

Vaxine wyjaśnia, że konieczne jest długoterminowe wsparcie finansowe, aby zbudować solidną platformę szczepionek pandemicznych i przejść do badań na ludziach.

– Badania pandemiczne nie są czymś, co można odkręcać i zakręcać jak kran. Ludzie nie powinni myśleć, że fundusze krótkoterminowe bez względu na to, jak są duże, mogą zapewnić natychmiastowe rozwiązania pandemiczne po wybuchu kryzysu. Tylko długoterminowe wsparcie może zbudować solidne platformy szczepionek przeciwko pandemii – wyjaśnia Sharen Pringle, business manager Vaxine.