- 300 tysięcy inspektorów podatkowych w Chinach pomagało trenować algorytmy do wykrywania oszustw
- Testy wykazały 95-procentową skuteczność systemu
- Pekin na razie nie wydał zezwolenia na jego wdrożenie
W Państwie Środka służby podatkowe nie stosują półśrodków. Działa tam scentralizowany system fakturowania Golden Tax System. Wymusza on na firmach wystawianie wstępnie numerowanych dowodów księgowych przy użyciu certyfikowanego przez rząd oprogramowania i urządzeń fiskalnych. Umożliwia to organom skarbowym za Wielkim Murem śledzenie płatności i kontrolowanie, czy podatek VAT jest obliczany prawidłowo.
Wyższa szkoła skarbówki
Właśnie w tym „złotym systemie” został osadzony kontroler SI. Na razie na próbę.
Jak donosi South China Morning Post, narzędzie opracowała firma Aisino Corporation, główny projektant Golden Tax, we współpracy z naukowcami z Harbin Institute of Technology (HIT) oraz Uniwersytetem Poczty i Telekomunikacji w Pekinie.
Sztuczny poborca trenowany był w ciągu ostatnich trzech lat przez rzeszę inspektorów podatkowych, którzy oznaczali dane wskazujące na nieprawidłowości i poprawiali błędne diagnozy algorytmów. Okazało się, że uczeń prawie dorównał mistrzowi (a tu i ówdzie go przerósł). Poddany testom system wykazał się 95-skutecznością. Co więcej – zwrócił też uwagę na sztuczki dotąd nieznane inspektorom.
Jednocześnie SI automatycznie aktualizuje system, aby były na bieżąco z najnowszymi przepisami podatkowymi.
Specjaliści w dziedzinie finansów spekulują, że władze Chin zaczekają z uruchomieniem inteligentnego systemu wykrywania oszustw podatkowych na poprawę kulejącej ostatnio koniunktury gospodarczej
Podane do publicznej wiadomości informacje dotyczące nowego oprogramowania są mimo wszystko dość skąpe. Mimo sukcesu pilotażu w kilku regionach – o którym zapewniają badacze pracujący przy projekcie – nie jest znana data ogólnokrajowego debiutu narzędzia. Nie wiadomo też na przykład, czy zostanie ono połączone z chińskim systemem kredytu społecznego.
Wiadomo jednak, że system sztucznej inteligencji korzysta z prawie wszystkich rządowych baz danych, w tym dotyczących rejestru przedsiębiorstw, faktur, nieruchomości, towarów czy handlu międzynarodowego.
Inspektor na wodzy
Unikanie podatków jest w Chinach powszechną praktyką, zwłaszcza wśród najbogatszych obywateli. W 2018 roku aktorka Fan Bingbing została ukarana grzywną w wysokości prawie 480 milionów juanów (70 milionów dolarów) za przestępstwa podatkowe, m.in. prowadzenie podwójnej księgowości.
Tymczasem praca chińskich inspektorów nie jest już zbyt efektywna. Z uwagi na rozproszenie chińskiego biznesu i liczbę podmiotów gospodarczych ludzie wykonują kontrole losowo i dorywczo.
Jednak z drugiej strony podatki stanowią spore obciążenie dla małych i średnich przedsiębiorstw. Istnieje obawa, że system SI w roli wnikliwego i skutecznego kontrolera skarbowego może mieć wpływ na wzrost gospodarczy kraju, który jest najsłabszy od 27 lat (w III kwartale 2019 wyniósł 6 procent). Specjaliści w dziedzinie finansów, zapytani o to przez South China Morning Post spekulują, że prawdopodobnie władze Chin zaczekają z uruchomieniem inteligentnego systemu wykrywania oszustw podatkowych na poprawę koniunktury.
VAT obowiązuje w Chinach dopiero od 2016 roku, kiedy to ustanowiono go na poziomie 17, 11 i 6 procent dla różnych sektorów. Już dwa lata po jego wprowadzeniu władze, obserwując słabnący wzrost gospodarczy, zdecydowały się na jego obniżenie o jeden punkt procentowy, na przykład dla artykułów przemysłowych z 17 do 16 procent. W marcu 2019 roku chiński VAT obniżono po raz kolejny. Stawki obowiązujące obecnie to 13, 9 i 6 procent.
Duże gospodarki coraz chętniej korzystają z możliwości nowych technologii do uszczelniania swoich systemów danin. Ciekawostką jest m.in. rozwiązanie, ułatwiające powstrzymać nieprawidłowości podatkowe w Brazylii, które przygotował polski start-up Cognitum.