- Fala migracji do Europy będzie przybierać na sile – twierdzą eksperci
- Unia Europejska chce skuteczniej bronić swoich granic także przed przestępczością zorganizowaną, np. przemytem narkotyków czy broni
- Trwają testy inteligentnego systemu ROBODER dla pograniczników
2016. W węgiersko-serbskim pasie granicznym w pobliżu miejscowości Röszke, gdzie znajduje się przejściowy obóz dla uchodźców, operatorzy sieci wież monitoringu na podczerwień wykrywają grupę osób w pobliżu ogrodzenia granicznego. Gdy zostają tam skierowane patrole, nagle spośród drzew tuż pod płotem granicznym trzy kilometry dalej wyłania się inna, jeszcze większa grupa. Szmugler, który ją eskortuje, szybko przecina ogrodzenie…
W schwytanie nielegalnych imigrantów angażowany jest nawet śmigłowiec, kilku pograniczników zostaje rannych, a akcja udaremnienia przerzutu ludzi kosztuje setki tysięcy euro.
2021? Przygraniczny teren i ogrodzenie długie na blisko 200 kilometrów patrolują autonomiczne łaziki i drony. Wzdłuż płotu i w rejonie dróg dojazdowych zainstalowano kamery na podczerwień, czujniki ruchu i aparaty fotograficzne. Wszystkie w czasie rzeczywistym monitorują teren, przesyłając dane do jednostki dowodzenia. Komputery wychwytują sygnały, które mogą świadczyć o pojawieniu się ludzi lub pojazdów na kontrolowanym terenie. Odnotowują wejście dwóch grup, a w podejrzane miejsca wysyłane są odpowiednio liczne patrole, które udaremniają przemyt ludzi.
Pieniądze na granice
Europa finansuje projekt, który wykorzysta najnowszą technologię do pilnowania lądowych i morskich granic Unii. „Napędzane” przez sztuczną inteligencję urządzenia będą między innymi w stanie wypatrzyć w terenie ludzi i ocenić, czy stanowią oni zagrożenie.
Projekt ROBODER zakłada opracowanie i zademonstrowanie autonomicznego systemu nadzoru granic Europy. Ma wykorzystywać bezzałogowe roboty mobilne – drony, łodzie i pojazdy. Trwa od 2017 roku i ma się zakończyć w połowie 2020 roku. Finansowany jest z programu ramowego Unii Europejskiej Horyzont 2020 w dziedzinie badań i innowacji. Ma dać narzędzie do walki z nielegalną imigracją, przemytem narkotyków, broni, a także do monitorowania wycieków ropy z tankowców i platform wiertniczych.
Wśród scenariuszy do przetestowania ROBORDERa są: wykrycie nielegalnie imigrujących drogą morską i zaangażowanie się w pomoc tonącej łodzi z uchodźcami; wykrycie próby nielegalnego przekroczenia granicy przez handlarzy narkotyków w miejscach niepatrolowanych i niedostępnych oraz wychwycenie rozprzestrzeniania się wycieków z tankowców
Europa – ziemia obiecana
W latach 2015-2016 Unia Europejska doświadczyła bezprecedensowego napływu uchodźców i migrantów. Na Stary Kontynent dotarło ponad milion osób, w większości z krajów dotkniętych wojną i terrorem. Eksperci między innymi z Międzynarodowej Organizacji ds. Migracji twierdzą, że co prawda w ostatnich latach fala migracji w kierunku Europy opadła (między innymi dzięki umowie Unii z Turcją czy kontrowersyjnej współpracy z władzami libijskimi), jednak w ciągu najbliższych dziesięcioleci przybierze na sile.
Dlaczego ludzie opuszczają własne domy i podejmują ryzyko, jakim obarczony jest nielegalny przerzut?
Na przykład z powodu poszerzania się stref suszy i głodu w Afryce. Do tego populacja wielu afrykańskich krajów w ciągu najbliższych 30 lat się podwoi. Już teraz nawet 80 procent młodych ludzi na tym kontynencie nie ma pracy, perspektyw rozwoju czy godnego życia. A Europa wydaje im się ziemią obiecaną.
Równolegle społeczeństwa Starego Kontynentu zmagają się z przeciwną tendencją – starzenia się i spadku liczby ludności.
Inną bolączką Europy jest przemyt narkotyków. Dla przykładu w kwietniu br. udaremniona została próba wwiezienia na jej teren blisko tony heroiny (około 4 milionów porcji 0,25 g). Jej czarnorynkowa wartość wynosiła 75 milionów dolarów.
Kłopoty strefy Schengen
Pomysłów na to, jak wzmocnić bezpieczeństwo krajów członkowskich i kontrolować zewnętrzny, nielegalny napływ imigrantów, jest sporo. Eksperci nawołują, by zwiększać pomoc humanitarną dla Afryki, mówią też o wzmocnieniu legalnych kanałów imigracji w zamian za możliwość odsyłania nielegalnych przybyszów.
Kryzys migracyjny sprzed kilku lat wciąż jest żywym tematem. Niedawno prezydent Francji Emmanuel Macron wezwał do lepszej ochrony granic narodowych oraz na poziomie europejskim. Powiedział, że powinno dojść do zmian w strefie Schengen (czyli obszarze, gdzie nie ma kontroli granicznych na granicach wewnętrznych), nawet jeżeli doprowadziłoby do jej okrojenia.
– Potrzeba ograniczeń, by móc być otwartym. Aby kogoś powitać, trzeba mieć dom, a więc i granice – zaznaczył Macron, sugerując po raz kolejny stworzenie tzw. mini-Schengen. Nie on pierwszy. Już w 2015 roku rządy Austrii, Belgii, Holandii, Luksemburga i Niemiec omawiały wspólne pomysły pomniejszenia strefy do własnych terytoriów. „Za burtą” miałyby zostać te państwa, które nie chcą w ramach wspólnej unijnej polityki przyjąć u siebie uchodźców, by ulżyć krajom, które są pod największą presją migracyjną.
Granice naszpikowane technologią
System ROBORDER będą współtworzyć drony napowietrzne, wodne, podwodne i naziemne, zdolne do funkcjonowania zarówno samodzielnie, jak i w rojach. Aby zapewnić pełny i szczegółowy obraz sytuacji, sieć czujników będzie obejmować sensory statyczne, takie jak radary, aparaty, mikrofony i kamery, a także czujniki przenośne zainstalowane na pokładzie pojazdów bezzałogowych – kamery optyczne, termowizyjne, czujniki ruchu itp.
Duży nacisk kładzie się na technologie zapewniające nawet w odludnych rejonach solidne połączenia komunikacyjne między tzw. jednostką dowodzenia i kontroli a robotami. Ma to umożliwić przyjmowanie i szybkie przetwarzanie dużych ilości danych z czujników i przedstawienie operatorom sytuacji oraz wsparcie ich w podejmowaniu decyzji.
Algorytmy rozpoznawania obrazu zostaną zastosowane zarówno do kamer optycznych, jak i dla fotonicznej sieci radarów. Wykorzystane zostaną również algorytmy statystyczne i głębokie uczenie maszynowe, m.in. by zapobiegać cyberatakom na system.
Pierwsze testy prototypu systemu odbyły się w Portugalii w październiku ub. roku.
Chętnych nie brakuje
Konsorcjum koordynowane przez TEKEVER II AUTONOMOUS SYSTEMS LDA w Lizbonie współtworzy 25 podmiotów. Wśród nich są publiczne instytucje związane z bezpieczeństwem, jak policja Irlandii Północnej, portugalska Narodowa Gwardia Republikańska, rumuńska Służba Ochrony, rumuńska Straż Graniczna czy Ministerstwo Obrony Narodowej Grecji. To również prywatne firmy zajmujące się nowymi technologiami, start-upy i stowarzyszenia.
Skąd pomysł na takie rozwiązanie?
„Organy zajmujące się bezpieczeństwem granic i organy ścigania w całej Europie stoją przed poważnymi wyzwaniami w zakresie patrolowania i ochrony. Ich praca staje się coraz bardziej problematyczna, biorąc pod uwagę niejednorodność zagrożeń, rozległość badanego obszaru i niekorzystne warunki pogodowe. Obecnie służby graniczne nie mają dostępu do inteligentnego, całościowego rozwiązania zapewniającego wszystkie wyżej wymienione funkcje” – czytamy na stronie ROBORDERa.
Ekologiczny strażnik
Platforma przed planowanym wdrożeniem zostanie przetestowana w trzech głównych zastosowaniach, składających się z kilku scenariuszy przewidujących wiele rodzajów możliwych naruszeń granicy.
Zostanie sprawdzona na poligonach należących do służb granicznych wchodzących w skład konsorcjum i ich współpracowników z Estonii, Włoch, Grecji, Bułgarii, Rumunii i Węgier. Wśród scenariuszy powstałych na podstawie prawdziwych zdarzeń jest wykrycie nielegalnie imigrujących drogą morską i zaangażowanie się w pomoc tonącej łodzi z uchodźcami, poza tym wykrycie próby nielegalnego przekroczenia granicy przez handlarzy narkotyków w miejscach niepatrolowanych i niedostępnych oraz wychwycenie rozprzestrzeniania się wycieków z tankowców.
Do takiego zdarzenia doszło między innymi w listopadzie 2002 roku w rejonie północno-zachodniego wybrzeża Hiszpanii. Grecki tankowiec „Prestige” zatonął, rozlewając łącznie 63 z 77 tysięcy ton ciężkiego oleju napędowego. Do wypadku doszło podczas sztormu w Zatoce Biskajskiej. Zanieczyszczenia dotarły do wybrzeży Portugalii i Francji, a skutki wypadku uznano za jedną z największych katastrof ekologicznych wywołanych uszkodzeniem tankowca.
ROBORDER w tym scenariuszu testowo zostanie wykorzystany do wykrywania i śledzenia zanieczyszczeń na morzu oraz prognozy ich rozprzestrzeniania.