Czy sztucznie inteligentne roboty mogą mieć prawo do stworzonych przez siebie dzieł? – pyta Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO) za pośrednictwem wystawy, prezentującej m.in. robotyczną artystkę Ai-Da
Wykorzystując procesy i algorytmy opracowane przez doktorantów Uniwersytetu Oksfordzkiego, Ai-Da tworzy dzieła sztuki. Obserwuje świat za pomocą kamery, sieci neuronowych oraz ołówka lub pędzla trzymanych w swojej humanoidalnej dłoni. To pierwszy humanoidalny robot, który osiągnął zdolność rysowania i malowania z perspektywy wzroku. Czy zatem jest taką samą artystką jak tworzący człowiek? Czy ma prawo do własności intelektualnej (IP, intelectual property)?
O kreującym robocie pisaliśmy już jakiś czas temu. Okazuje się, że takie maszyny jak Ai-Da mają ogromny wpływ na dwa filary polityki własności intelektualnej: chodzi o innowacyjność i kreatywność. Te dwa czynniki to cechy, które odróżniają człowieka jako gatunek od wszystkich innych na świecie. Jaki zatem jest potencjalny wpływ pojawienia się inteligencji maszyn, które mogą (ale nie muszą) być zdolne do autonomicznej kreatywności lub wynalazku? Na naszych łamach niejednokrotnie opisywaliśmy maszyny wyposażone w kreatywne zdolności, a także podejście poszczególnych urzędów patentowych do wytworów sztucznie inteligentnych podmiotów.
Ai-Da trafiła teraz na ekspozycję w WIPO. Nie tylko ona. Jest też Pix18, maszyna malująca obrazy dzięki algorytmom SI, są też dzieła stworzone przez sieci neuronowe, np. zestaw sześciu afrykańskich masek wygenerowany przez generatywne sieci przeciwstawne (GAN). Wśród eksponatów znajduje się też piosenka, która wygrała międzynarodowy konkurs piosenki SI, oraz gra, która pomaga sieci neuronowej rozpoznać doodles (proste rysunki). Ekspozycja jest podzielona na obszary tematyczne: to SI i polityka IP, SI w sztuce, SI w muzyce, SI w rozrywce oraz SI w technologii. Celem wystawy jest zbadanie kwestii, które wynikają z wpływu sztucznej inteligencji na politykę własności intelektualnej. Jest w całości wirtualna. Wprowadza w nią Francis Gurry, dyrektor generalny WIPO, organizacji, która zrzesza 193 państwa członkowskie w tworzeniu międzynarodowych ram prawnych w zakresie własności intelektualnej, aby sprostać zmieniającym się potrzebom społeczeństwa. WIPO zapewnia także bezpłatny dostęp do unikalnych banków wiedzy na temat własności intelektualnej.
Takie maszyny jak Ai-Da mają ogromny wpływ na dwa filary polityki własności intelektualnej: innowacyjność i kreatywność. Te dwa czynniki to cechy, które odróżniają człowieka jako gatunek od wszystkich innych na świecie
Wystawa online pt. „WIPO:AI and IP, A Virtual” wykorzystuje najnowszą technologię skanowania panoramicznego (360 stopni). Jest pierwszą tego rodzaju w WIPO i oferuje odwiedzającym okazję do interaktywnego odkrycia radykalnie nowej technologii przy jednoczesnym poznaniu niektórych sposobów, w jakie SI obiecuje przekształcić kulturę i przemysł. „Wystawa ta jest częścią większego procesu zaangażowania WIPO w sprawy SI, w ramach którego prowadzimy rozmowy z wieloma zainteresowanymi stronami w celu zbadania i rozwinięcia pytań dotyczących wpływu SI na politykę własności intelektualnej” – wyjaśnia dyrektor Gurry.
Ekspozycja została odsłonięta podczas trzeciej edycji konferencji Global Digital Content Market, która odbyła się w dniach 16-18 września br. i na której badano najnowsze światowe osiągnięcia w sektorze kreatywnym, umożliwione przez technologie cyfrowe. Wystawa trwa również w sieci – przygotowana w siedzibie WIPO w Genewie, w tym w bibliotece WIPO, w której znajdują się jedne z najwcześniejszych historycznych publikacji na temat własności intelektualnej.
Warto wspomnieć, że we wrześniu 2019 r. WIPO zorganizowało pierwszą sesję rozmów na temat SI i IP. Na konsultacje nadesłano 250 zgłoszeń. Po uzgodnieniach w maju 2020 r. opublikowano dokument Revised Issues Paper on Intellectual Property And Artificial Inteligence. W lipcu 2020 r. odbyła się druga sesja rozmów WIPO na temat własności intelektualnej i SI. Ponad 2 tysiące osób ze 130 krajów, w tym przedstawiciele państw członkowskich, organizacji akademickich, naukowych i prywatnych, dołączyło do spotkania w formacie wirtualnym. W listopadzie WIPO zorganizuje trzecią sesję rozmów na temat IP i SI.
Chcesz wejść na wystawę? Kliknij TUTAJ. Wirtualna wystawa potrwa do 18 grudnia br.