- Unia widzi potencjał badań, które na początku wydają się pomysłem wariata
- Program UE „Przyszłe i powstające technologie” (FET) ma już 30 lat
- Następca programu UE Horyzont 2020 – Horyzont Europa – nabiera kształtu
Egzoszkielet sterowany myślą, algorytmiczne sondowanie świadomości czy zarządzanie urządzeniami AGD za pomocą fali dłoni i rozszerzonej rzeczywistości – takie projekty dofinansowuje Unia Europejska w ramach Europejskiej Rady ds. Innowacji (EIC).
Już niebawem EIC połączy się z programem „Przyszłe i powstające technologie” (FET), który pod egidą Horyzontu 2020 działa od 30 lat. Program ten przekształci się w Horyzont Europa.
Przez 30 lat program FET zachęcał naukowców do realizowania nawet zwariowanych pomysłów, kładąc podwaliny pod radykalnie nowe technologie. Jest częścią filaru programu Horyzont 2020 znanego jako „Doskonała nauka” i jest otwarty na wszystkie obszary technologii. Połączenie ma przyspieszyć drogę od innowacyjnego pomysłu do jego zastosowania w przemyśle.
Horyzont: teraz i jutro
Realizowany obecnie Horyzont 2020 to największy unijny program badań naukowych i innowacji, w ramach którego w ciągu 7 lat (2014–2020) dostępne są fundusze o wartości prawie 80 mld euro. Umożliwia finansowanie przełomowych badań. Program FET składa się z trzech uzupełniających się kierunków wsparcia, w których ogłaszane są konkursy:
• FET Open wspiera oddolne podejście do odkrywania nowych i wizjonerskich pomysłów.
• FET Proactive sprzyja transformacyjnym badaniom poprzez zestaw ukierunkowanych inicjatyw tematycznych.
• FET Flagships to wizjonerskie, prowadzone na dużą skalę inicjatywy badawcze oparte na nauce, które realizują wielkie wyzwania naukowe i technologiczne.
Tylko za ostatnie dwa lata zagwarantowano 1 miliard euro. Projekty finansowane z tej kwoty będą realizowane jeszcze po 2020 roku. Obecnie aktywne są nowe ogłoszenia o programach finansowanych z FET Open i FET Proactive.Wiele z wybranych projektów będzie się rozwijać w następnej dekadzie.
Jednocześnie kształtu nabiera nowa perspektywa Horyzont 2020, czyli Horyzont Europa. Według najnowszych informacji z Komisji Europejskiej do EIC trwale włączone zostaną programy FET Open i FET Proactive. Będą one w centrum nowego instrumentu EIC o nazwie Pathfinder, który pilotażowo już działa.
Znaleźć drogę
EIC Pathfinder jest swoistym laboratorium do tworzenia nowych wizji opartych na technologiach przyszłości, w którym będą się krystalizować priorytety badawcze. Ma także pobudzać europejską dynamikę badań.
Program pilotażowy obejmuje „ukierunkowane zaproszenia” oparte na tematach lub wyzwaniach określonych w programie prac. Są to:
• sztuczna inteligencja
• wszczepialne autonomiczne urządzenia i materiały
• przełomowa zerowa emisja energii dla pełnej dekarbonizacji
Pilot EIC Pathfinder ma łączny budżet w wysokości około 660 milionów euro na lata 2019-2020.
Niektóre z projektów finansowanych do tej pory, dzięki pilotażowej wersji EIC, wprawiają w osłupienie – science fiction staje się nową technologią o praktycznym zastosowaniu. Przykłady?
Niewielka firma z Hiszpanii pracuje nad egzoszkieletem sterowanym myślą.
Adres filmu na Youtube: https://www.youtube.com/watch?v=Fb3biATl4SE
Źródło: GoGoa mobility/ YouTube
Technologię umożliwiającą ludziom po amputacji rąk intuicyjną kontrolę i odczuwanie sztucznej protezy opracowano w ramach projektu NEBIAS. Zaś dla osób po amputacji nóg stworzono SensAgain, jest w fazie testów.
Unikalną technologię umożliwiającą użytkownikom otrzymywanie dotykowych informacji zwrotnych bez konieczności noszenia lub dotykania czegokolwiek stworzyła brytyjska Ultrahaptics.
Możliwość sterowania piekarnikiem za pomocą odbijania dłonią fali ultradźwięków wysyłanych przez urządzenie lub podgrzewania fotelika samochodowego bez odrywania wzroku to już nie futurystyczna wizja.
Konsorcjum Luminous wykorzystuje między innymi neuronaukę do stworzenia nieinwazyjnej technologii sondowania świadomości i stymulacji mózgu.
FET: trzy dekady sukcesu
– Jesteśmy pewni, że trzy dekady doświadczeń programu FET będą doskonałym atutem działań Europejskiej Rady ds. Innowacji, dając badaniom naukowym i szalonym pomysłom szansę na szybsze niż kiedykolwiek przedtem zmienianie życia ludzi. Jesteśmy przekonani, że jeszcze więcej takich działań będzie wywodziło się z EIC Pathfinder – uważają Thomas Skordas, dyrektor ds. cyfrowej doskonałości i infrastruktury naukowej Komisji Europejskiej i Jean-David Malo, dyrektor ds. otwartych innowacji i otwartej nauki Komisji Europejskiej.