Włoski rząd zamierza w ciągu najbliższych pięciu lat wydać 1 miliard euro na inwestycje publiczne związane z rozwojem sztucznej inteligencji. Rzym będzie również upowszechniać i promować SI, jak tylko się da
Inwestycje publiczne na włoską sztuczną inteligencję mają zadziałać jak dźwignia na inwestycje prywatne i dać efekt w postaci nakładów tego sektora w wysokości kolejnego miliarda euro – zakłada strategia SI Włoch. Nowa era ma umożliwić Włochom rozpoczęcie fazy renesansu gospodarczego, społecznego i środowiskowego, z naciskiem na zrównoważony rozwój i cyfrową transformację instytucji, przedsiębiorstw i podmiotów społeczno-gospodarczych.
Strategia SI Włoch opracowana została przez 30 ekspertów Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego (MISE) i przekazana do konsultacji publicznych w sierpniu ub. roku. Trwały do września 2019 roku. Teraz włoska strategia dotarła do Brukseli – Włochy opracowały swoją krajową strategię SI w ramach skoordynowanego planu uruchomionego przez Komisję Europejską w grudniu 2018 r.
Oficjalny dokument składa się z trzech części. Pierwsza przedstawia analityczny przegląd rynku globalnego, ze szczególnym uwzględnieniem europejskich i krajowych ram w zakresie SI. Druga ukazuje najważniejsze zasady strategii, które zainspirowały ekspertów do formułowania propozycji: humanizm (człowiek w centrum), niezawodność i trwałość. Trzecia analizuje politykę, która ma zostać przyjęta, i przedstawia propozycje wdrożenia, monitorowania i komunikacji włoskiej strategii. Ponadstustronicowy dokument wieńczy zestaw 82 rekomendacji wobec SI, jakiej oczekują Włosi, i zadań do wykonania.
Na poziomie szkolnictwa wyższego rząd będzie zachęcał do integracji kursów z tematami związanymi z SI na studiach licencjackich, magisterskich i doktoranckich
Można powiedzieć, że włoska strategia to sześć głównych kierunków, w jakich ten kraj zamierza wykorzystać potencjał nowej technologii. Po pierwsze, Włochów czeka sporo nauki, bo jak wszem i wobec wiadomo, wdrażanie technologii sztucznej inteligencji w dużej mierze zależy od umiejętności i kompetencji osób, które je rozwijają. Włoski rząd zamierza zwiększyć kompetencje w SI na wszystkich poziomach edukacji, chce także stworzyć możliwości uczenia się przez całe życie i przekwalifikowania siły roboczej.
Na poziomie szkolnictwa podstawowego i średniego rząd wdroży Narodowy Plan Cyfrowej Szkoły. Zawiera on konieczność aktualizacji umiejętności nauczycieli w zakresie edukacji cyfrowej i kursów związanych z SI oraz włączenie tych kursów do programów nauczania w szkołach. Na poziomie szkolnictwa wyższego rząd będzie zachęcał do integracji kursów z tematami związanymi z SI na studiach licencjackich, magisterskich i doktoranckich. Ponadto podejmowane będą inicjatywy związane z uczeniem się przez całe życie w postaci profesjonalnych kursów internetowych w zakresie SI oraz programów podnoszenia umiejętności i przekwalifikowania siły roboczej w zakresie SI.
Strategia zakłada wsparcie badań naukowych i innowacji SI, ustanowienie ram regulacyjnych i etycznych dla SI godnej zaufania, wspieranie sieci i partnerstw, w tym międzynarodowych, rozwój infrastruktury danych i szersze wykorzystanie zasilanych przez SI aplikacji w administracji.
Z laboratorium na rynek
Badania ekosystemu SI we Włoszech wspierane są przez krajowe ośrodki doskonałości. To Artificial Intelligence and Intelligent Systems Laboratory (AIIS) włoskiego Międzyuczelnianego Konsorcjum Informatyki (CINI), Włoski Instytut Technologii (ITT) oraz Instytut Wysokowydajnych Obliczeń i Sieci (ICAR-CNR). Ma też powstać osobny Instytut Sztucznej Inteligencji. Włoska strategia ma zachęcić te centra doskonałości do zbudowania sieci badań i rozwoju, która będzie działać w ścisłym związku ze społecznością przemysłową.
Ministerstwo Rozwoju utworzy osiem Centrów Kompetencji, a Ministerstwo Edukacji, Szkolnictwa Wyższego i Badań 12 Europejskich Klastrów Technologicznych. Razem będą stanowić podstawę krajowej sieci wymiany wiedzy i współpracy. Węzły te są objęte unijnym programem Europejski Jednolity Rynek Cyfrowy na lata 2021-2027 i stanowią podstawę dla ogólnoeuropejskich sieci wraz z utworzeniem centrów innowacji cyfrowych.
Warto dodać, że włoska strategia wspomina o swoim proaktywnym wsparciu dla inicjatyw europejskich, takich jak Konfederacja Laboratoriów Sztucznej Inteligencji w Europie (CLAIRE) oraz partnerstwa publiczno-prywatne na rzecz komponentów i systemów elektronicznych (ECSEL). Rząd Włoch przewiduje również utworzenie centralnego węzła, który będzie odpowiedzialny za koordynację krajowych wysiłków w zakresie tworzenia sieci i który będzie wyposażony w odpowiednią infrastrukturę cyfrową.
Finansowanie SI
Włochy chcą wzmocnić dostępne finansowanie publiczne rozwoju SI. Jedną z tych inicjatyw jest Smart&Start Italia, program, który zachęca do tworzenia nowych firm w gospodarce cyfrowej. Dla eksperymentów i testów w zakresie technologii blockchain, sztucznej inteligencji i internetu rzeczy rząd przygotuje dedykowane schematy finansowania. Warto podkreślić, że w 2019 roku władze Włoch utworzyły Narodowy Fundusz Innowacji z budżetem 1 miliarda euro. W procesie transformacji technologicznej i cyfrowej małym i średnim przedsiębiorstwom będą również pomagać doradcy, menedżerowie do spraw innowacji.
Upowszechnianie SI będzie wspierane poprzez kampanie promocyjne za pośrednictwem telewizji, multimediów i internetu
Szczególnie obiecujące dla rozwoju sztucznej inteligencji we Włoszech są: przemysł wytwórczy, produkcja żywności, energii, opieka zdrowotna, transport, inteligentne miasta, kultura i turystyka oraz administracja publiczna. Ta ostatnia została szeroko opisana w dokumencie z 2018 roku Grupy Zadaniowej ds. Sztucznej Inteligencji działającej w ramach Agencji ds. Cyfrowych Włoch, nazwanym białą księgą sztucznej inteligencji w służbie obywateli.
Upowszechnianie SI
Rozpowszechnianie wiedzy o SI i jej wykorzystania w strategii znajduje ważne miejsce w strategii. Będzie skierowane do ogółu ludności. Informacje o SI mają trafić pod wszystkie włoskie strzechy. Upowszechnianie SI będzie wspierane poprzez kampanie promocyjne za pośrednictwem telewizji, multimediów i internetu. W celu ochrony obywateli szczególna uwaga zostanie poświęcona informowaniu o fake newsach i zagadnieniach cyberbezpieczeństwa. Strategię kończy zestaw 82 zaleceń, z których dwa poświęcono krajowej promocji SI. Rekomendacje nr 23 i 27 zachęcają do prowadzenia kampanii informacyjnych – zarówno w języku włoskim, jak i angielskim – w celu uświadomienia ludności głównych cech, szans i zagrożeń wynikających z wykorzystania sztucznej inteligencji. Na poparcie tych zaleceń rząd stworzy ogólnokrajową platformę – dostępną dla wszystkich obywateli – jako stałe narzędzie konsultacyjne/ informacyjne w kwestiach SI.
Współpraca z Europą
Aby zapewnić, że projektowanie systemów SI opiera się na zasadach przejrzystości, wzajemności i niezawodności, rząd włoski podkreśla potrzebę ustanowienia ram regulacyjnych i etycznych dla SI. Z etycznego punktu widzenia zobowiązuje się do wniesienia wkładu w tworzenie Europejskich Wytycznych Etycznych oraz do rozważenia stworzenia certyfikatów w celu walidacji i monitorowania aplikacji SI opracowanych w sposób etyczny. Przeanalizuje też swoje obecne przepisy i zaktualizuje je w razie potrzeby, aby usunąć wszelkie bariery dla płynnego rozwoju SI i ułatwień w testowaniu aplikacji. Włoskie Ministerstwo Rozwoju Gospodarczego będzie na bieżąco monitorować i oceniać postępy krajowej strategii SI oraz aktualizować jej wdrażanie.
Najważniejsze i najciekawsze z rekomendacji zawartych we włoskiej strategii SI
Zalecenie 3
Zgodnie z europejskimi trendami prymat człowieka nad technologią sztucznej inteligencji jest potwierdzony i należy go rozumieć jako wsparcie dla człowieka, a nie jego substytut.
Zalecenie 5
Włoska strategia kładzie nacisk na wbudowaną sztuczną inteligencję (zwaną również edge AI) lub te systemy sztucznej inteligencji, które są obecne bezpośrednio w urządzeniu (dokładnie osadzone). W najszerszym ujęciu Embedded Intelligence to definicja procesu, w którym określony system lub program ma zdolność samodzielnej analizy i udoskonalania swoich działań.
Rekomendacja 10
Promuje ustanowienie centralnego organu koordynującego inicjatywy europejskie i określającego krajowy wzorzec rozwoju technologii SI.
Zalecenia od 11 do 16
Włochy muszą inwestować w edukację cyfrową, promując wykwalifikowane kadry nauczycieli i grupy osób uczących się na temat technologii cyfrowych, inaugurując nowe ogólnokrajowe kursy z zakresu sztucznej inteligencji i podnoszenia umiejętności oraz przekwalifikowania siły roboczej. To ostatnie umożliwi coraz większej liczbie osób pracę w tej nowej dziedzinie technologii.
Rekomendacja 38
Eksperci podkreślili korzyści wynikające z utworzenia włoskiego Instytutu Sztucznej Inteligencji (IIIA) zajmującego się badaniami i transferem aplikacji SI do firm i administracji publicznej.
Zalecenia 47-48
Zalecenia te mają na celu udoskonalenie narzędzi publicznych (takich jak umowy rozwojowe i porozumienia innowacyjne) w celu wspierania inwestycji oraz wzmocnienia publicznego i prywatnego wsparcia dla kapitału wysokiego ryzyka.
Zalecenia od 69 do 75
Propozycje te są poświęcone zrównoważonej sztucznej inteligencji, w pełnej zgodności z europejskimi wytycznymi. Rząd będzie pracował nad rozporządzeniem, które zapewni zrównoważony rozwój wspierający sektor energetyczny, osoby niepełnosprawne i grupy defaworyzowane (zagrożone wykluczeniem społecznym). Innym godnym uwagi celem jest prestiż narodowy, który Włochy chcą wypracować w międzynarodowej konkurencji w zakresie sztucznej inteligencji. Nie przypadkiem kilka krajów dokonuje znaczących inwestycji w SI, zwłaszcza do celów wojskowych, i niewątpliwie pokazuje to ich silną determinację, aby osiągnąć pozycję lidera w dziedzinie SI.